Architektura Świątyni Opatrzności Bożej łączy w sobie symbolikę i ideę
Założenia projektowe
Przy projektowaniu Świątyni Opatrzności Bożej staraliśmy się na nowo odkryć dziedzictwo tradycji i głęboką wartość duchową budowli sakralnych poprzednich wieków. Staraliśmy się znaleźć współczesne style i środki wyrazu dla stojącego przed nami zadania, pamiętając, że historia jest strażnikiem naszej tożsamości. Świątynia chrześcijańska jest zabytkiem architektury. Jej sylwetka, z wieżą lub kopułą, była dominantą miasta lub wsi. Ustalała hierarchię wartości. Była widzialnym znakiem obecności Boga i miała symbolizować połączenie nieba i ziemi. Jego rzut poziomy został zredukowany do prostych figur geometrycznych: koła symbolizującego niebo i Boga, oraz prostokąta symbolizującego ziemię. Krzyż to Chrystus, który połączył te dwie figury. Prototypem świątyni chrześcijańskiej jest kwadrat i koło, opisane w Apokalipsie św. Jana. Te dwie podstawowe figury geometryczne, kwadrat i koło na płaszczyźnie oraz sześcian i sfera w przestrzeni, są podstawą idei i realizacji dla świątyni chrześcijańskiej. Sześcian budowli przykryty jest sześciokątem, który reprezentuje świat, w którym sklepienie niebieskie wznosi się nad ziemią.
Projekt
Świątynia Świętej Opatrzności została zbudowana na planie kwadratu. Wpisane są w niego równoramienny (grecki krzyż) i rotunda ("koło") nawy głównej. Nawę główną wyznaczają filary ustawione koliście i zbiegające się w kopule. Rytm tamburu rotundy, układ pionowych kolumn i płaszcz kopuły są spójnymi elementami wyrazu, które symbolizują promienie Bożej Opatrzności. Duch Święty reprezentowany jest przez światło, które wnika do zwornika kopuły i nawy głównej do jej sepultorium (miejsca pochówku zasłużonych Polaków) W bryle świątyni na końcu ramion krzyża utworzono cztery bramy-portale. Symbolizują one cztery drogi, którymi Opatrzność prowadziła Polaków ku wolności. W nawie bocznej świątyni znajduje się muzeum papieża Jana Pawła II i kardynała Stefana Wyszyńskiego. Trzy kaplice i sala muzealna zostały zaprojektowane w pionowych elementach bram. W podziemiach znajduje się dolny kościół i Panteon Wielkich Polaków.
Pomysł na wystrój wnętrza
Decyzje architektoniczne i konstrukcyjne definiują wnętrze świątyni. Istotna dla kompozycji projektu jest jego centralna, pionowa oś. Podkreśla ją rytm kolumn zbiegających się w kopule pod świetlikiem oraz promienie słońca przeświecające przez szklany otwór w podłodze do piwnicy. Oś pionowa jest zwornikiem i kulminacją przestrzeni. Masywna żelbetowa ściana tworząca "płaszcz opatrzności" wyznacza prezbiterium. Kończy się ona świetlikiem. Stanowi ona tło dla liturgii i ołtarza. Ściana zamykająca prezbiterium jest miękka i wyrazista, przez swój dynamizm podkreśla rangę przestrzeni. W pierścieniu naw bocznych znajdują się wąskie okna witrażowe prowadzące do kaplic, a także czternaście ścian ekspozycyjnych. Znajdują się one pomiędzy filarami w układzie osiowym i przeznaczone są dla sztuki sakralnej.
Wykończenie wnętrza
Żelbetowa powłoka wewnętrzna kopuły będzie pokryta siatką cięto-ciągnioną w kolorze czarnym kości słoniowej. Zostanie ona zamontowana na ruszcie wykonanym z klejonego drewna i wełny mineralnej z czarną włókniną. Wykończenie kopuły zostanie dobrane tak, aby spełniało wymagania estetyczne i akustyczne. Stalowe schody będą prowadziły do przejścia technicznego pod świetlikiem oraz do konstrukcji nośnej dla kompozycji plastycznej. Zwieńczenie kopuły powinno być zaprojektowane przez artystę plastyka w ścisłej współpracy z twórcami świątyni. Żelbetowe filary zostaną poddane technologii szlifowania i polerowania (projektanci zakładają, że przetestują tę technologię, aby zapewnić pożądany efekt). Posadzkę świątyni wykonano z satynowanego bazaltu, ułożonego w centralnym miejscu zgodnie z geometrią nawy. W świetliku na środku posadzki umieszczono szklaną chrzcielnicę. Otoczona jest ona pierścieniem z białego marmuru.
Projekt wnętrza zakłada pokrycie 26 metrów żelbetowej ściany pionowymi panelami drewnianymi wykonanymi z liściastej sklejki. Do wypełnienia siatki pod panelami użyta zostanie wełna mineralna. Ruchome żaluzje zasłonią górną ścianę, na której znajdują się witraże. System ten pozwoli na tworzenie różnych nastrojów we wnętrzu za pomocą światła. W święto Zesłania Ducha Świętego możliwe będzie jedynie oświetlenie kościoła z kopuły. Podczas koncertów w świątyni będzie można zamykać okiennice w pionie, aby poprawić akustykę wnętrza. Możliwa będzie również zmiana układu nawy głównej, aby czasowo zmienić jej funkcję. Dla pierścienia naw bocznych przewidziano drewnianą posadzkę. Sakralna kompozycja plastyczna będzie częściowo realizowana przez żelbetową ścianę ołtarzową. Wykończenie filarów nie powinno mieć wpływu na wyraz żelbetowej formy. Do wypełnienia przestrzeni pomiędzy kasetonami stropów naw bocznych a płaszczyzną zwornika zastosowane zostaną panele z siatki miedzianej. Panele są pokryte czarną wełną mineralną.
Zaprojektowano podstawowe oświetlenie sztuczne: w rampach kopuły, wewnątrz świetlika prezbiterium, w szczelinach posadzki między filarami oraz w pionowych zwisach między nawą główną i boczną. Zwisy te są wiszącymi rampami świetlnymi z systemami nagłośnienia, które pozwalają na wielokierunkowe oświetlenie. Wybór oświetlenia powinien być dopasowany do różnych scen świetlnych. Chcemy, aby wnętrze zaprojektowanej przez nas świątyni było skromne i proste.
